Klimaatdoelstellingen Den Haag

Klimaatneutraal in 2030. Daarmee heeft de gemeente Den Haag een ambitieuze klimaatdoelstelling. Ook het Rijksvastgoedbedrijf neemt met de verduurzaming van haar eigen vastgoed in de gemeente het voortouw in de energietransitie. Witteveen+Bos adviseert de gemeente en het Rijk over de manier waarop deze doelstellingen gerealiseerd kunnen worden. In vogelvlucht lichten wij enkele projecten uit.

EnergieRijk Den Haag

In het programma EnergieRijk Den Haag heeft Witteveen+Bos samen met partners DWA en Rebel in opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf en gemeente Den Haag in 2018 een gebiedsgerichte strategie opgesteld voor de verduurzaming van aanvankelijk zestien overheidspanden. Intussen is het programma een miljoen m2 gebouwoppervlak groot. Met de Green Citydeal EnergieRijk Den Haag is er een grootschalige samenwerking ontstaan tussen publieke en private partners. Gezamenlijk wordt de strategie vertaald naar zichtbare en concrete projecten. Witteveen+Bos draagt op het gebied van hernieuwbare warmte en smart buildings bij door de massa van al die gebouwen in te zetten om innovaties te versnellen en nieuwe projecten op te schalen. De Trias Territoria en de dynamische transitiepaden die al in 2017 door ons bedacht werden, worden nu uitgewerkt naar een klimaatneutrale stad. Dat is uniek en iets om trots op te zijn.

CID en Binckhorst

De gemeente kiest ervoor om de verwachte stedelijke groei van de komende decennia vooral binnen bestaand stedelijk gebied te laten plaatsvinden in onder meer het Central Innovation District (CID) en de Binckhorst. CID is het gebied rond Centraal Station, Hollands Spoor en Laan van NOI. In het gebied worden tot 2040 ruim 25.000 woningen en 30.000 arbeidsplaatsen ontwikkeld. Een groot deel van de EnergieRijk Den Haaggebouwen ligt in het CID. De plannen voor het CID combineren de bestaande bouw en infrastructuur in het gebied met nieuwbouw van zeer hoge dichtheden. Dat brengt de nodige uitdagingen op het gebied van mobiliteit en duurzaamheid met zich mee. Witteveen+Bos ondersteunde de gemeente bij het opstellen van een Structuurvisie en bijbehorende milieueffectrapport (MER) voor het CID tot 2040. Daarin werd onder meer onderzocht wat de realisatie van de (her)ontwikkelplannen zou kunnen betekenen voor bijvoorbeeld de CO2-uitstoot van de gemeente. Samen met de gemeente ontwikkelden we verschillende alternatieven voor het volume van de bouwopgave en de bereikbaarheid, met meer duurzame vormen van mobiliteit. Zo werd duidelijk dat een mobiliteitstransitie met bijbehorende openbare ruimte voorwaarde is voor een bereikbaar, leefbaar en concurrerend CID. Ook kansen en aandachtspunten voor energie, duurzaamheid, gezondheid en klimaat werden duidelijker. In 2020 werkt Witteveen+Bos verder aan de bouwplannen rondom station Hollands Spoor. 

Regionale mobiliteitsopgave

De mobiliteitsopgave is een regionale opgave. Witteveen+Bos heeft voor de gezamenlijke regionale partners, gemeente Den Haag en Leidschendam-Voorburg, Metropoolregio Rotterdam-Den Haag, provincie Zuid-Holland en de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat en Binnenlandse zaken, een verkenning uitgevoerd naar realistische alternatieven voor het mobiliteitsvraagstuk en deze getrechterd naar kansrijke alternatieven. De alternatieven bestaan uit een pakket aan maatregelen voor zowel hoogwaardig openbaar vervoer, fietsers en voetgangers, smart mobility, ruimtegebruik (o.a. parkeernorm), stationsomgeving en logistiek. De Verkenning is door de regionale partners vastgesteld in het najaar van 2019 en in 2020 wordt het plan verder uitgewerkt naar een Voorkeursalternatief (VKA).

Klimaatneutrale Policy Campus

Voor een deel van het CID, de Policy Campus, heeft Witteveen+Bos in opdracht van de gemeente een strategische visie geschreven over de manier waarop lokale duurzame energiebronnen slim ingezet kunnen worden voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Het resultaat is de Energietransitievisie Policy Campus. De door Witteveen+Bos ontwikkelde bouwstenen van de energietransitie en dynamische transitiepadenaanpak hebben bijgedragen de potentiële bronnen van duurzame energie in het gebied te beoordelen en optimaal te combineren met de diverse soorten gebouwen. Een dynamische routekaart beschrijft kansrijke transitiepaden naar een klimaatneutrale Policy Campus. Niet vastpinnen en blindstaren, maar flexibel en gericht aan het werk.

HTO Den Haag

De seizoensopslag van thermische energie (warmte) is een belangrijke uitdaging. In het huidige vooruitzicht wordt de warmtevoorziening van Den Haag aangesloten op restwarmte uit het Rotterdamse havengebied door middel van de ‘leiding door het midden’. De warmte die hiermee jaarrond wordt aangevoerd is voornamelijk in de winter nodig, waardoor kansen ontstaan voor de toepassing van seizoenbuffering van warmte. Hoge temperatuur opslag (HTO) biedt de mogelijkheid om dit op grote schaal toe te passen. Bij dit project zijn de belangrijkste stakeholders voor de warmtevoorziening in Den Haag, onderzoeksinstituten, vergunningsverleners en beleidsmakers in werksessies bij elkaar gebracht. In de rapportage zijn de technische randvoorwaarden en randvoorwaarden vanuit vergunningsperspectief die in de werksessies zijn besproken uitgewerkt. Uit de studie blijkt dat in Den Haag veel vraag is naar grootschalige warmteopslag. Deze warmteopslag kan in de ondergrond van Den Haag worden gerealiseerd als de HTO pilots (het TKI WINDOW project) gunstige resultaten opleveren en er wordt geïnvesteerd in het beter in kaart brengen van de Formatie van Maassluis.