Regionale Energiestrategie in beeld

Op 28 juni 2019 publiceerde het kabinet het Klimaatakkoord: de Nederlandse uitwerking van de internationale klimaatafspraken van Parijs (2015). We gaan met elkaar de CO2-uitstoot sterk verminderen: in 2030 met 49 % ten opzichte van 1990. Een van de afspraken is dat 30 energieregio’s in Nederland onderzoeken waar en hoe het best duurzame elektriciteit op land (wind en zon) opgewekt kan worden.

Ook wordt onderzocht welke warmtebronnen te gebruiken zijn zodat wijken en gebouwen van het aardgas af kunnen. Waar is ruimte en hoeveel? Zijn de plekken maatschappelijk gezien acceptabel en financieel haalbaar? In een Regionale Energiestrategie (RES) beschrijft elke energieregio zijn eigen keuzes. Het Nationaal Programma RES ondersteunt de regio’s bij het maken van de RES. Witteveen+Bos adviseert burgers, overheden en bedrijven bij het ontwikkelen van de strategie en de visie tot en met de vorming van programma’s en projecten. Vanuit een integrale benadering ondersteunen wij met het opstellen van de regionale en lokale energiestrategie.

West-Overijssel
Samen met Buro Loo werkte collega Sjoerd Janse aan het opstellen van het warmtehoofdstuk van de RES, de zogenaamde Regionale Structuur Warmte. ‘In samenwerking met elf gemeenten, vier waterschappen, drie netbeheerders en de provincie hebben we de warmteopgave (inclusief besparing) in beeld gebracht, de potentiële warmtebronnen geanalyseerd en de bouwstenen voor het vervolgproces opgesteld.’

Janse: ‘In Zwartewaterland en Zwolle bijvoorbeeld is het potentiële warmte-aanbod groot door de mogelijkheid van geothermie. In Deventer, Hardenberg en Raalte is het aanbod erg beperkt, mede door bodembeperkingen. In die gemeenten kan wellicht meer gebruik gemaakt worden van duurzame gassen, waarvan de beschikbaarheid in de regio hoog is door de grote landbouwsector.’ De cruciale vraag is wie de beslissingsbevoegdheid en regie heeft, neemt of krijgt rondom de allocatie van de warmtebronnen én de kosten. Deze vraag moet door verschillende overheidslagen beantwoord worden voor de definitieve versie, de Regionale Energiestrategie 1.0 in de zomer van 2021.

Drenthe
Energietransitie en het herstel van biodiversiteit zijn beide belangrijke opgaven voor Drenthe. Hoewel deze opgaven soms tegenstrijdig lijken, biedt de Regionale Energiestrategie (RES) ook kansen om deze opgaven in samenhang op te pakken. Dat helpt het proces van energietransitie en biedt nieuwe mogelijkheden voor het versterken van natuurwaarden. Daarom stelt Witteveen+Bos in samenwerking met ecologisch onderzoeks- en adviesbureau Altenburg & Wymenga een ecologische kansenverkenning op voor RES Drenthe.

Deze benadering kent twee grote voordelen. Allereerst voorkomt een vroegtijdige grip op ecologische risico’s onaangename verrassingen voor energieprojecten. Deze verkenning laat zien hoe op voorhand rekening kan worden gehouden met kwetsbare soorten en natuurgebieden, zodat de (cumulatieve) ecologische impact van de energietransitie beperkt blijft. Hierdoor kunnen initiatiefnemers hun locaties beter kiezen, wat bijdraagt aan het draagvlak en de haalbaarheid van energieprojecten. In de tweede plaats biedt het in samenhang verkennen van de energie- en natuuropgaven in RES-verband zicht op nieuwe combinaties. Denk aan het combineren van zonne-energie met de realisatie van delen van ecologische verbindingszones, of verhoging van de waterstand in veengebieden om bodemdaling en CO2-uitstoot tegen te gaan. De baten van de energietransitie kunnen zo natuurdoelen versterken. In de Regionale Energiestrategie Drenthe worden deze kansen verkend.