• Opkomende stoffen effectief verwijderd
• Nieuwe techniek voor de EU

De laatste jaren is de (maatschappelijke) interesse in nieuwe en opkomende stoffen toegenomen: medicijnresten, hormoon(verstorende)stoffen en industriële chemicaliën als PFAS staan volop in de belangstelling. STOWA-onderzoek toont aan dat de huidige afvalwaterzuiveringsinstallaties (awzi’s) deze stoffen onvoldoende verwijderen en daarmee een puntbron zijn van met name geneesmiddelen en hormoonstoffen. Daarom zijn een aantal waterschappen gestart om hun zuiveringen met de grootste invloed op het ontvangend waterstysteem, ook wel ‘hotspots’ genoemd, aan te pakken.

Een aantal voorbeeldprojecten waarin we hotspots aanpakken met de PACAS-techniek zijn Leiden Noord (Hoogheemraadschap van Rijnland) wat afvalwater ontvangt van twee (en in de toekomst drie) ziekenhuizen en rwzi Oijen en rwzi Dinther (Waterschap Aa en Maas) vanwege het kwetsbare ontvangende oppervlaktewater.

PACAS (powdered activated carbon in activated sludge) is een techniek die in Nederland is ontwikkeld en op pilotschaal is getest op de rwzi Papendrecht. Voor dit proces wordt poedervormig actiefkool (PAC) gedoseerd in de (bestaande) biologische zuivering, waardoor het PAC zich goed mengt met het water. Doordat een heel aantal stoffen als medicijnresten, PFAS en andere nieuwe- en opkomende stoffen goed adsorberen aan actiefkool worden ze op deze manier via het slib afgevoerd naar de slibeindverwerker.

In 2018 is PACAS door de STOWA benoemd als een van de meer kansrijke technieken. Deze nieuwe technologie is nog niet eerder op full-scale toegepast in Nederland. In Europa is een installatie op kleine zuivering operationeel in Zwitserland, waarmee het project in Leiden Noord zelfs de eerste full-scale PACAS installatie is in de Europese Unie.

Project PACAS Leiden Noord

Witteveen+Bos heeft in opdracht van Hoogheemraadschap van Rijnland achtereenvolgend het programma van eisen, voorontwerp, definitief ontwerp, en bestek opgesteld en vervolgens ondersteund bij de contractvorming en aanbesteding. Omdat dit de eerste installatie in de EU is, heeft Witteveen+Bos een aantal excursies georganiseerd naar referentie-installaties. Binnen dit traject is een sterke nadruk gelegd op (explosie)veiligheid. Poederkool is een brandbaar en (stof)explosiegevaarlijk materiaal, omgang met deze risico’s is nieuw voor Nederlandse waterschappen.

Ook Waterschap Aa en Maas is gestart met de toepassing van PACAS op hun zuiveringen. Rwzi Oijen wordt momenteel volledig gerenoveerd en een van de onderdelen is de nieuwbouw van een PACAS-systeem. Witteveen+Bos gebruikt haar koploperspositie, met bijbehorende ervaringen, om de tweede full-scale PACAS installatie efficiënt neer te zetten en aan te besteden met het waterschap.

Ook op rwzi Dinther komt een full-scale PACAS installatie. In samenwerking met Royal Haskoning DHV ontwerpen we, naast de PACAS, een ozon installatie en een nageschakeld filter voor verwijdering van nutriënten.