Nieuwe rekenmethode redt bruggen van de sloophamer

’s-Hertogenbosch heeft veel gemetselde boogbruggen. Vanuit onderzoek naar de constructieve veiligheid van de civiele kunstwerken zijn ook deze bruggen onderworpen aan een herberekening. Maar volstaan de gangbare rekenprogramma’s die we hiervoor gebruiken nog? Vaak worden niet alle aspecten van de brug hierin volledig meegenomen. De omliggende grond speelt bijvoorbeeld een belangrijke rol in de krachtsafdracht van een metselwerkboogbrug. Daarnaast kent een gemetselde boogbrug een andere bezwijkmechanismes dan een reguliere betonnen of stalen brug. Door deze bruggen op dezelfde manier te beschouwen als gebruikelijk voor een moderne brug, worden metselwerk boogbruggen onnodig afgekeurd. Reden genoeg voor de gemeente ‘s-Hertogenbosch om samen met vier ingenieursbureaus, waaronder Witteveen+Bos, een methode te ontwikkelen. Deze zorgt ervoor dat we veel nauwkeuriger de werkelijke sterkte van de boogbruggen kunnen bepalen. Hiermee redden we veel historische bruggen van de sloophamer.

Gezamenlijke aanpak

Samen met ingenieursbureaus Iv-Infra, Witteveen+Bos, Royal HaskoningDHV, Nebest en gemeente Utrecht maakten we een plan. Op basis van literatuuronderzoek, conferentie in Porto (Arch 2019) en proefbelastingen die in Engeland zijn uitgevoerd, maakten we een selectie van geschikte rekenprogramma’s en kozen we voor een nieuw rekenmodel. De belangrijkste voorwaarde aan het rekenprogramma was dat het in staat moest zijn om niet alleen de brug, maar ook om de omliggende grond mee te nemen in het rekenmodel.

Rekenmodel testen

De boogbrug in de Nieuwstraat is gebruikt om het nieuwe rekenmodel te valideren. De brug is volledig ingemeten en de eigenschappen van de omliggende grond zijn bepaald. Met een proefbelasting zijn de verwachte vervormingen vergeleken met de werkelijke vervormingen bij verschillende belastingstappen. De werkelijke vervormingen bleken kleiner dan de berekende vervormingen. Het opgestelde rekenmodel geeft dus een veilige benadering van de sterkte van de brug.

Om te voorkomen dat elke brug aan een uitgebreid onderzoek onderworpen moet worden, is een quickscan methode opgesteld en gevalideerd. Op dit moment zijn alle gemetselde boogbruggen van de gemeente ’s-Hertogenbosch (ongeveer 40) met de quickscan en/of het uitgebreide rekenmodel getoetst. Het rekenmodel en de quickscan worden toegelicht in het rapport ‘Aanpak constructieve beoordeling metselwerk boogbruggen ’s-Hertogenbosch’. Daarnaast is er een handleiding voor inspectie en onderzoek opgesteld om de bruggen in een goede staat te houden voor de toekomst.

Resultaat

Met deze nieuwe techniek is het gelukt om alle veertig boogbruggen van metselwerk in de gemeente Den Bosch te redden van de sloophamer. Zo wordt niet alleen het historisch erfgoed behouden, het bespaart de stad ook veel tijd, geld en verkeersoverlast.

Kennissessie

Op woensdag 14 september 2022 wordt een kennissessie georganiseerd over de constructieve veiligheid van de civiele kunstwerken en de nieuwe bevindingen hierin. Ben je bruggenbouwer, eigenaar van bruggen en/of is deze kennis voor jouw werk relevant? Houd Platform Bruggen in de gaten om je aan te kunnen melden voor de kennissessie!  

^{foto: Sandra Peerenboom}