Nederland weerbaar maken tegen watertekort

Voldoende zoetwater is cruciaal voor Nederland. Onder andere om te drinken, voor de natuur, landbouwgewassen, beregening, stabiliteit van de dijken en de industrie. Het aanbod van zoetwater is echter niet altijd toereikend voor de vraag. Voor drie zoetwaterregio’s heeft Witteveen+Bos de analyse en de procesbegeleiding verzorgd om te komen tot maatregelen waarmee Nederland weerbaar wordt tegen een mogelijk watertekort.

Met het nationale Deltaprogramma wordt onder andere gewerkt om Nederland weerbaar te maken tegen een watertekort. Dit gebeurt in zes zoetwaterregio’s. Op verzoek van drie regio’s die ook te maken hebben met hoge zandgronden met te lage grondwaterstanden, namelijk de Zoetwaterregio Oost-Nederland, Deltaplan Hoge Zandgronden en IJsselmeerregio, heeft Witteveen+Bos:

• een groslijst zoetwatermaatregelen geformuleerd en deze beoordeeld op o.a. effectiviteit en kosten;
• inhoudelijke ondersteuning geboden in het vervolgproces met systeemkennis, rapportages, GIS-viewers en presentaties;
• de processen in de regio’s begeleid voor het gezamenlijke maatregelprogramma en de subsidie-aanvraag.

Om de grondwaterstand te laten stijgen is een integrale aanpak nodig. De omvang van de droogte-opgave vraagt om combinaties van verschillende maatregelen in het hele gebied. Het doel was om tot een zesjarig maatregelprogramma zoetwater te komen, dat wordt gedragen door alle betrokken partijen: provincies, waterschappen, gemeenten, drinkwaterbedrijven, de LTO, en natuur- en terreinbeherende organisaties. Ook diende het programma geschikt te zijn voor subsidie vanuit het Deltafonds.

De extra uitdaging vormde hierbij de versnippering van kennis, verantwoordelijkheden, bevoegdheden en geld. Zowel inhoudelijke kennis als financiële middelen van alle water- en terreinbeherende organisaties moesten samengebracht worden om de grote droogte-opgave op succesvolle wijze aan te pakken.

Een laatste uitdaging was de subsidieregeling: het potentieel aan mogelijke en gewenste maatregelen is veel groter dan er geld beschikbaar is vanuit de landelijke subsidieregeling. Daarom moesten de maatregelen geprioriteerd worden. Door de probleemstelling vanuit het systeem te benaderen en alle partijen vanaf het begin op transparante wijze te betrekken, zijn er uiteindelijk integrale en gedragen maatregelprogramma’s voor de periode 2022-2027 opgesteld om zo Nederland weerbaarder te maken tegen watertekort.