Duurzame ambities verwezenlijken bij renovatie Noordtunnel
De komende jaren renoveert Rijkswaterstaat zeven tunnels binnen het Project Tunnelrenovaties Zuid-Holland (PTZ). De Noordtunnel is een van de tunnels die aan een grote onderhoudsbeurt toe is. Via het consortium TEC* is Witteveen+Bos betrokken bij de contractvoorbereidingsfase, voerde een energiescan uit en onderzocht de kansen voor hergebruik van verwijderde materialen.
Rijkswaterstaat wil in 2030 klimaatneutraal en circulair werken, daarom is ook in de contractvoorbereidingsfase al veel aandacht voor deze aspecten. De ambitie van PTZ is om voorop te lopen in verduurzaming binnen de vervangings- en renovatieopgave. Dit sluit aan bij de ambities en filosofie van Witteveen+Bos.
Sinds 1992 is de Noordtunnel onder de rivier Noord in gebruik als onderdeel van snelweg A15 tussen Alblasserdam en Hendrik-Ido-Ambacht. Het kunstwerk bestaat uit twee verkeersbuizen van ruim 500 meter lang met elk drie rijstroken. De verkeersbuizen zijn gescheiden door een middentunnelkanaal voor personeel en calamiteiten. Tijdens de aanstaande renovatie wordt onderhoud aan het begin uitgevoerd en worden de technische installaties vervangen.
Verlichting dag en nacht
Er is gekozen voor een energiescan omdat een tunnel veel energie verbruikt. In deze scan is onderzocht wat het huidige en het verwachte toekomstige energieverbruik van de tunnel is. En ook: hoe kan er zo efficiënt mogelijk met energie worden omgegaan? De verlichting in de tunnel brandt dag en nacht. Overdag zelfs harder om de overgang naar het daglicht te compenseren. Een besparing op verlichting kan dus al een groot effect hebben, bijvoorbeeld door toepassen van LED-verlichting en efficiëntere installaties.
Ook het technisch materiaal wordt opnieuw bekeken. Remi van Berkum, adviseur duurzame energie bij Witteveen+Bos, is betrokken bij de contractvoorbereiding van de Noordtunnel. ‘Met PTZ willen we 95 % van het materiaal dat vrijkomt bij de renovatie hergebruiken of circulair gebruiken. Uit de Noordtunnel komt naar schatting 250 ton aan materiaal vrij. Het doel is om dit materiaal een duurzame herbestemming te geven. Bovendien willen we onderzoeken of we bij deze renovatie minder materialen kunnen gebruiken.’
Recycling en uniforme installaties
Die materiaalreductie is op twee manieren te bereiken: recycling en uniformiteit van technische installaties in tunnels. Remi: ‘Recycling staat bij Rijkswaterstaat al hoog op de agenda, maar tot nu toe vaak bij beton en asfalt. Bij tunnels gaat het vooral om technische installaties. Het koper in kabels is duur en heeft een hoge milieu-impact. Maar het is ook makkelijk herbruikbaar. Samen met onze partners willen we verkennen hoe we zulke technische installaties goed kunnen hergebruiken.’
‘Ook zoeken we naar manieren om het makkelijker te maken componenten uit te wisselen. Er zijn op dit moment veel verschillen tussen tunnels. Sommige componenten in de Noordtunnel zijn nog in goede staat, maar moeilijk herbruikbaar, omdat ze niet in andere tunnels passen. Binnen PTZ werken we aan het uniformeren van de tunnels, zodat onderhoud eenvoudiger wordt en installaties beter hergebruikt kunnen worden.’
*Binnen de joint venture TEC werkt Witteveen+Bos samen met Royal Haskoning DHV wereldwijd aan tunnelprojecten.