Megaproject: Fehmarnbelttunnel

De tunnel vormt straks een vaste verbinding tussen de eilanden Fehmarn en  Lolland, waar nu nog de bekende veerdienst Puttgarden-Rødby vaart. Als weg- en spoorverbinding wordt de Fehmarnbeltverbinding onderdeel van het Trans- European Transport Network en zal een belangrijke bijdrage leveren aan de groene  transitie van de transportsector.  
 

Een megaproject als de Fehmarnbelttunnel vraagt om de beste experts in het  vakgebied. TEC, de permanente samenwerking tussen Royal HaskoningDHV en  Witteveen+Bos, is sinds het in 1988 werd opgericht betrokken geweest bij de bouw  van de meeste afzinktunnels, overal ter wereld. In 2008 werd de joint venture RAT  opgericht, waarvan TEC samen met Rambøll en Arup deel uitmaakt. RAT levert  sinds de start van het project in 2009 advies en technische ondersteuning aan  opdrachtgever Femern A/S. Deze is namens de Deense overheid verantwoordelijk  voor de uitvoering van het project. Twee aannemerscombinaties zijn gecontracteerd  voor het civiele werk: FBC (Fehmarn Belt Contractors, een consortium van Boskalis  en Van Oord) baggert de tunnelsleuf en legt werkhavens en nieuw land aan. FLC  (Femern Link Contractors) bouwt de tunnelfabriek, tunnelelementen en -toeritten en installeert de tunnelelementen. 
 

Arjen van Dalfsen is vanuit TEC als constructeur betrokken bij de afzinktunnel. Hij heeft legio voorbeelden van de werkzaamheden die we voor het tunnelproject voor onze rekening nemen. Arjen: ‘TEC heeft Femern A/S ondersteuning geboden vanaf het opstellen van de eerste conceptontwerpen, het opstellen van de contracten tot en met de huidige werkzaamheden zoals het controleren van de ingediende ontwerpdocumenten en toezicht houden op de bouwplaats. Het werk is ontzettend divers. Zo staan Esther Dornhelm en haar collega’s letterlijk met hun voeten in de klei. Zij houden toezicht op de kwaliteit van de bagger- en landaanwinningswerkzaamheden en zijn betrokken bij alles wat met rock (kustbescherming), zand (landaanwinning) en klei (baggeren) te maken heeft, inclusief het verwijderen van een kei van 70 ton uit de tunnelsleuf. Het team is nu dagelijks ‘on site’ en ‘on board’ om een vinger aan de pols te houden bij de afronding van het baggeren.’

‘Ikzelf heb me de afgelopen periode met name bezig gehouden met het beoordelen van last minute wijzigingen in het ontwerp die we ontvangen vanuit de tunnelfabriek. En ook met de ontwikkeling van een tool om ontwerpwijzigingen van het tunnel-alignement geautomatiseerd te kunnen toetsen aan de contracteisen als het afzinken van start gaat. Piet Barten, een zeer ervaren rot in het vak, is al vijftien jaar werkzaam op het project. Hij doet momenteel veel ontwerpreviews van allerlei civiele ontwerpdocumenten en is met zijn afzinktunnelervaring een van de belangrijkste klankborden voor het afzinktunnelteam van Femern A/S. En betondokter Bas Bruins Slot is betrokken bij onder andere het beoordelen van de betonmengsels, het uithardingsgedrag en de kwaliteit van het gestorte beton met oog op de restlevensduur van de tunnel. Om maar even aan te geven hoe uiteenlopend de vragen kunnen zijn.’

In het voorjaar van 2023 is gestart met de bouw van de tunneltoeritten aan beide zijden van de Fehmarnbeltverbinding. In Rødbyhavn is een grote tunnelfabriek verrezen. Daar zijn zes productielijnen in bedrijf om de betonnen tunnelelementen voor de zinktunnel te maken. Negen moten vormen samen één tunnelelement van 217 meter, dat in een keer wordt afgezonken. In totaal worden er 79 standaard elementen gefabriceerd en 10 speciale elementen. Het eerste tunnelelement werd in de zomer van 2024 gedoopt door koning Frederik X van Denemarken.

Voor de tunnelsleuf op de zeebodem heeft aannemerscombinatie FBC inmiddels bijna 15 miljoen m³ materiaal gebaggerd met 70 werkschepen en de grootste baggermachines ter wereld. Aannemerscombinatie FLC is nu aan zet om een funderingslaag aan te brengen in de tunnelsleuf, met een speciaal hiervoor gebouwd schip. Vervolgens kan het eerste tunnelelement tegen de toerit aan Deense zijde worden afgezonken. Daar hoopt de aannemer later dit jaar mee te beginnen, waarmee weer een belangrijke mijlpaal wordt bereikt in de realisatie van dit megaproject.