Bodemecosystemen in kaart
Luisteren naar wormen, spinnen en insecten
Bodemecosystemen in kaart
Witteveen+Bos is koploper op gebied van bodemgeluidmetingen in Nederland. Door het bodemleven auditief te monitoren, kunnen we bio-activiteit ondergronds in kaart brengen en daarmee een indicatie krijgen van de biodiversiteit in de bodem. Vergeleken met gangbare methoden is dit een goedkopere, meer toegankelijke en niet-invasieve techniek.
Bodemecosystemen zijn van groot belang voor het functioneren van de natuur en daarmee van de natuurlijke processen waar de maatschappij van afhankelijk is. De bodem levert ecosysteemdiensten, zoals waterregulatie in de bodem, nutriëntenbeschikbaarheid, vruchtbaarheid en koolstofopslag, die essentieel zijn voor onder andere landbouw, effectief beheer van natuurgebieden, klimaatadaptatie van steden, kustverdediging en waterbeheer.
Belangrijke indicator
Een belangrijke indicator van een gezond bodemecosysteem is de verscheidenheid en mate van bodemleven, zoals insecten, wormen en spinnen. Alleen, hoe breng je deze in kaart? Dat kan onder meer via geluidsopnamen.
Organismen bewegen zich voort en voeden zich. Dat doen ze niet geruisloos. Deze geluiden kunnen we detecteren met zeer gevoelige microfoons. Vervolgens kunnen onze experts via een audio-analyse een beeld schetsen van het bodemleven.
Innovatieve prescreening
Daarmee hebben we een aanvulling op de conventionele meetmethoden waarbij samples worden genomen uit de bodem, een arbeidsintensieve en verhoudingsgewijs kostbare methode.
Met bodemgeluidmetingen kunnen representatieve bodemzones geïdentificeerd worden, zodat niet alle zones conventioneel bemonsterd hoeven te worden. Deze innovatieve prescreening minimaliseert bodemverstoring en verhoogt de efficiëntie van het biodiversiteitsonderzoek.
Pilot bij Deltares
Begin 2025 is op de Deltares Campus een pilotstudie gestart om de praktische toepasbaarheid van verschillende bodemgezondheidsraamwerken te onderzoeken. Van vier testvelden (een stadswadi, een veld met inheemse beplanting, een trottoir en een controleveld) worden de fysische, chemische en biologische bodemparameters gedurende een jaar gemonitord. Zo kan worden bekeken welk van deze parameters écht van toegevoegde waarde zijn in het inschatten van de gezondheid van een bodem. Witteveen+Bos is hierbij als onderzoekspartner aangesloten en voorziet in de voornoemde innovatieve meettechniek.
De pilot duurt tot eind 2025, waarin de verzamelde bodemgeluiddata wordt gevalideerd met biologische referentiemethoden, zoals aaltjes- en regenwormtellingen en eDNA-analyse. Ook worden geluidsdata gerelateerd aan bodemparameters, zoals het organische stofgehalte, chemische samenstelling en pH-waarde.
Veelbelovend
‘De eerste resultaten van de bodemgeluidmetingen zijn veelbelovend’, aldus Sem Zeeman, adviseur en meettechnicus omgevingsgeluid. ‘Deze nieuwe methode kan ons niet alleen helpen om het leven in de bodem efficiënter te onderzoeken, maar dient mogelijk ook als goedkope, toegankelijke en niet-invasieve monitoring en prescreening om bodembiodiversiteit en -activiteit vast te stellen.’
Meer informatie
