Bodem- en watersysteem
Bodem- en water sturend als leidend principe bij ruimtelijke keuzes
Een belangrijke omslag is in gang gezet: in toenemende mate is het natuurlijk systeem uitgangspunt bij gebiedsontwikkeling. Binnen deze transitie is het principe dat bodem- en water sturend zijn bij ruimtelijke keuzes leidend. Kennis van het bodem- en watersysteem in een gebied, oftewel systeembegrip, is daarbij essentieel.
Wij zien het natuurlijk systeem als de motor voor bovengrondse inrichting en ontwikkelingen. Begrip van het systeem is een elementair startpunt bij gebiedsontwikkelingen in het landelijk gebied. Hoe functioneren bodem, water, atmosfeer, planten en dieren afzonderlijk en in samenhang met elkaar? Voor we in een gebied aan de slag gaan, willen we dat weten. Alleen zo kunnen we komen tot robuuste, klimaatbestendige en toekomstgerichte plannen.
Systeemanalyse
Om écht te weten hoe het werkt, vormt een systeemanalyse een belangrijk startpunt en een belangrijke kennisbasis. Voorbeelden zijn de landschapsecologische systeemanalyse (LESA) en de integrale systeemanalyse (ISA). Binnen deze systeemanalyses vormen bodem en water het fundament. Ze zijn het startpunt voor iedere ontwikkeling in het landelijk gebied. Is dit fundament verzwakt, dan zijn acties nodig om bodem en water weer gezond te maken. Met de systeemanalyse brengen we in beeld welke maatregelen nodig zijn voor dit systeemherstel, en hoe de structurerende keuzesin een specifiek gebied concreet gemaakt kunnen worden.
Benutten van mogelijkheden
Daarnaast staat het optimaal benutten van de mogelijkheden van het natuurlijk systeem centraal. Dit betekent ook: afzien van keuzes die het natuurlijk systeem verzwakken. De conclusies die volgen uit de systeemanalyse zijn onze leidraad bij de keuzes die volgen in bijvoorbeeld planvorming, inrichting en ontwerp. Een belangrijke basis voor draagvlak van die keuzes is het betrekken van de stakeholders in het gebied. Dat doen we door gebiedskennis met hen uit te wisselen, en door in de systeemanalyse inzicht te geven in interacties tussen mens en leefomgeving. Op deze manier ontstaat een gezamenlijk systeembegrip.
Over de grenzen heen
Dit vraagt om een integrale en gebiedsgerichte aanpak, waarbij over lokale grenzen heen wordt gekeken en waarbij stakeholders samenwerken aan de integrale gebiedsopgaven. Door de veelheid en complexiteit van de opgaven in het landelijk gebied is integraal beschouwen een voorwaarde om te komen tot effectieve, haalbare en duurzame oplossingen. Oplossingen gericht op 2030, 2050 en verder, maar met respect voor de korte termijndoelstellingen.
Meer informatie?
