Emissieloos bouwen
Lessons learned
Emissieloos bouwen
Woningbouw, onze infra, de energietransitie: de opgaven voor de bouwsector zijn indrukwekkend. Parallel aan de ontwikkeling loopt de verduurzaming van de bouwsector wiens activiteiten emissies met zich meebrengen. Deze hebben weer gevolgen voor natuur (stikstof), klimaat (CO2) en volksgezondheid (NO2, fijnstof).
Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) biedt mogelijkheden om deze uitstoot te reduceren en zorgt daarnaast voor betere ARBO-omstandigheden op de werkplaats en minder geluidsoverlast voor de omgeving. Vandaar dat schoon en emissieloos bouwen hoog op de agenda staat van de publieke en private sector.
De transitie naar schoon en emissieloos bouwen brengt wel de nodige uitdagingen met zich mee. In dit kader heeft Witteveen+Bos voor TenneT onderzocht waar mogelijke knelpunten liggen en hoe het bedrijf deze kan adresseren. Uit het advies komen de volgende leerpunten/stappen naar voren.
Bezint eer ge begint
Cruciaal is een gestructureerde aanpak. Om effectief emissies te kunnen reduceren, is ten eerste inzicht essentieel: weet welke activiteiten en machines de meeste emissies veroorzaken.
Vervolgens, neem ontwerpmaatregelen. Voordat je start met elektrificatie, kijk of je met ontwerpmaatregelen de energievraag kunt verlagen en/of uitvlakken. Denk bijvoorbeeld aan het verminderen van grondverzet door locatiekeuze of aan het verlagen van arbeidsinzet door prefabconstructies. In het geval van TenneT kunnen emissies vaak al worden gehalveerd in de ontwerpfase.
Als in het ontwerp geen energiebesparende maatregelen meer mogelijk zijn, overweeg tot slot dan elektrificatie van de bouwmachines en logistieke oplossingen.
Laaghangend fruit
Mocht elektrificatie nodig zijn, richt je dan in eerste instantie op laaghangend fruit: bouwmachines die met een kleine netaansluiting veel emissies reduceren. Focus dus op machines die langdurig ingezet worden en een relatief laag wekelijks piekverbruik hebben.
Bekijk ook wat je met een standaard bouwaansluiting al kunt bereiken. Door de aansluiting overdag te gebruiken voor reguliere werkzaamheden en ’s nachts voor het laden van machines kan de aansluiting optimaal worden benut. Onderstaande figuur toont het elektrificatiepotentieel per netaansluiting.
Tot slot, kies voor meerdere kleine stappen. Als je meer stroom nodig hebt dan dat je aansluiting kan leveren, wordt een project snel complexer en duurder. Vanaf dit punt komen extra batterijpakketten, extra logistiek, extra materieel, downtimerisico’s en complexe planningen om de hoek kijken.
Ons advies: kies voor laagdrempelige en relatief goedkope elektrificatie over de breedte van je projecten in plaats van maximale elektrificatie in enkele pilotprojecten. Is een hoge mate van elektrificatie gewenst, stel dan een energiemanager aan om het maximale uit de netaansluiting te kunnen halen.
TenneT: laadmogelijkheden op locatie
Voor TenneT hebben we onderstaand stappenplan ontwikkeld voor het organiseren van laadmogelijkheden op de bouwlocatie:
Stap 1: Is de bestaande netaansluiting toereikend?
Stap 2: Kan de nieuw te realiseren aansluiting/netverzwaring naar voren worden gehaald?
Stap 3: Is aanvraag van een tijdelijke bouwaansluiting mogelijk?
Stap 4: Zijn er geschikte aansluitingen in de (in)directe omgeving van de bouwplaats?
Stap 5: Inzet van aggregaat en/of batterij
Maak gebruik van aansluitingen in de omgeving
Netcongestie kan roet in het eten gooien om bouwwerkzaamheden in toenemende mate elektrisch uit te kunnen voeren. Ook bij tracés is het organiseren van energievoorzieningen een uitdaging. Om toch elektrisch te kunnen bouwen is het mogelijk om te kijken naar aansluitingen in de omgeving. Denk hierbij aan partijen die zelf stroom opwekken en partijen met een grootverbruiknetaansluiting.
Allereerst kun je wind- en zonneparken benaderen voor directe elektriciteitsafname, eventueel via oplossingen als een accuwisselstation.
Een andere optie: bestaande laadstations, waarbij vrachtwagenlaadstations vaker geschikt zijn voor bouwmaterieel dan autolaadstations.
Mochten deze opties niet mogelijk zijn, neem dan contact op met bedrijven in de buurt die zelf energie opwekken of niet continu hun grootverbruik aansluiting benutten. Denk bijvoorbeeld aan afvalverbrandingsinstallaties met WKK of aan de staalbewerkingsindustrie waar alleen overdag hoge energievraag is.
Meer informatie
