Op de locatie in Doetinchem werd jarenlang op grote schaal blusschuim opgeslagen dat schadelijke PFAS-verbindingen bevat. Gedurende die periode lekte het blusschuim uit de containers de bodem in met als gevolg sterk verontreinigde grond en grondwater.

In opdracht van de gemeente is de Adviescombinatie Doetinchem (ACD) betrokken bij de voorbereiding en de uitvoering van de eerste fase van de saneringsoperatie. ACD is daarbij verantwoordelijke voor het maken van technische ontwerpen, in het bijzonder van de waterzuivering in situ, het schrijven van het bestek, het begeleiden van de aanbesteding en de directievoering tijdens de uitvoering.

De bodemverontreiniging met PFAS wordt in twee fases aangepakt. In de eerste fase vindt een brongerichte aanpak plaats, waarbij zoveel mogelijk kilo’s PFAS uit de bodem worden verwijderd (zogenaamde vrachtverwijdering) door een natte ontgraving. In de tweede fase wordt de resterende verontreiniging met PFAS in het grondwater aangepakt.
 

De ontgraving vindt plaats ‘in den natte’ waarbij zonder bemaling beneden de grondwaterspiegel wordt ontgraven. Er ontstaat dus een bassin gevuld met water tot aan de natuurlijke grondwaterstand. De uitgegraven, sterk met PFAS verontreinigde grond - voornamelijk klei - wordt daarbij afgevoerd naar erkende verwerkers.

De keuze voor een natte ontgraving is gemaakt, omdat voor een droge ontgraving grote hoeveelheden grondwater onttrokken, gezuiverd en op het oppervlaktewater geloosd moeten worden. Echter, de PFAS-normen voor lozing op oppervlaktewater maken dat de zeer hoge concentraties in het grondwater op locatie, als te risicovol zijn beoordeeld.  

Om de PFAS tijdens de eerste fase uit het grondwater te verwijderen, wordt het binnen de ontgraving gespoeld via een waterzuivering. Daarna wordt het water teruggebracht voor verdere spoeling. Specifiek voor deze processtap heeft Witteveen+Bos het technisch ontwerp gemaakt van de waterzuivering. De zuivering - die ongeveer een half tennisveld in beslag neemt - bestaat uit afzonderlijke processtappen die in de praktijk of in een labomgeving zijn getest of al op grote schaal worden ingezet.

De eerste stap is een voorzuivering op basis van coagulantdosering en poederkool, gevolgd door een flotatiestap. Hierdoor worden kleideeltjes, maar ook al een groot deel van de PFAS eruit gehaald. In dit proces ontstaat schuim dat ook PFAS bevat. We kunnen deze schuimvorming gecontroleerd plaats laten vinden en het schuim vervolgens ‘afromen’. Deze voorbehandeling is nodig om de koolstoffilters in de vervolgstap te beschermen. Bevat het water te veel kleideeltjes, dan slibben deze filters te snel dicht, wat de effectiviteit van de zuivering nadelig beïnvloedt. Het gezuiverde water gaat terug naar de ontgraving. De reststromen worden met de grond afgevoerd. Het grondwater in de ontgraving wordt meerdere keren gespoeld en daarmee gereinigd totdat de PFAS-concentraties voldoen aan de bestekeisen.