Park Nauerna: voormalige stortplaats wordt recreatieparadijs
Park Nauerna: voormalige stortplaats wordt recreatieparadijs
Op 14 november 2024 hebben de provincie Noord-Holland, gemeente Zaanstad, Afvalzorg en Belangengroep Nauerna (BGN) overeenstemming bereikt over een recreatieplek in Park Nauerna. Het park wordt ingericht op de voormalige stortplaats bij Assendelft, gemeente Zaanstad. Witteveen+Bos en TAUW, verenigd in de Adviescombinatie Volgermeer (ACV), hebben technisch/inhoudelijk en beleidsmatig/juridisch een belangrijke rol gespeeld in deze doorbraak.
ACV startte in 2019, op verzoek van de gemeente Zaanstad, met adviezen die zich richtten op de veiligheid van recreatie op de stort. Dit traject is gestart met een second opinion van een rapportage over de mogelijkheid van veilige recreatie op de stort zonder een bovenafdichting.
ACV concludeerde destijds dat de veiligheid onvoldoende kon worden geborgd omdat percolaat (water dat in contact is geweest met stortmateriaal) aan het maaiveld werd waargenomen en er bovendien ook mogelijk blootstelling plaatsvond aan vrijkomend stortgas.
Aanpassen bestemmingsplan
Verder vonden experts van ACV het gebruikte toetsingskader voor de stortgasmetingen niet adequaat voor een toetsing voor recreatief gebruik van de stort. De GGD Zaanstreek-Waterland bevestigde deze beoordeling, zodat de gemeente destijds het ingerichte deel van het park aan de noordzijde sloot.
Onze adviezen hebben uiteindelijk in september 2020 geleid tot een aanpassing van het bestemmingsplan voor de stortplaats, waarbij de gemeente een bovenafdichting als voorwaarde voor recreatief gebruik heeft gesteld. Zo’n bovenafdichting is een voor water ondoordringbare laag met bijvoorbeeld folie waardoor geen regenwater meer in de stort infiltreert.
Een bovenafdichting gecombineerd met een stortgassysteem zorgt ook voor een sterke reductie van mogelijke blootstelling aan stortgas. In het besluit heeft de gemeente wel aangegeven dat van deze bovenafdichting kan worden afgeweken als dit veilig is op basis van een door het RIVM op te stellen beoordelingskader.
Veilige recreatie
De aanpassing van het bestemmingsplan is aanleiding geweest voor een procedure bij de Raad van State, waarbij ACV de gemeente op technisch inhoudelijke punten heeft ondersteund. Vooral de exploitant van de stortplaats had bezwaar tegen het toepassen van een bovenafdichting, omdat dit de toepassing van ‘duurzaam stortbeheer’ op de stort in de toekomst onmogelijk zou maken.
De gemeente stond echter op het standpunt dat het niet toepassen van een bovenafdichting strijdig is met het borgen van veilige recreatie op de stort op het moment van besluitvorming. De Raad van State heeft de gemeente op 29 maart 2023 op alle punten in het gelijk gesteld.
Beoordelingskader gericht op Nauerna
Het RIVM heeft, in opdracht van de provincie Noord-Holland, vervolgens het beoordelingskader voor recreatie op gesloten afvalstortplaatsen opgesteld en toegepast voor de situatie op Nauerna. Namens de gemeente heeft ACV meegewerkt aan het tot stand komen van dit beoordelingskader.
Op basis van deze beoordeling en een zorgvuldige afweging van alle belangen van betrokkenen is uiteindelijk overeenstemming bereikt over de wijze van afwerking van de stortplaats.
Belangen die in deze overeenstemming een prominente rol hebben gespeeld zijn: het vooraf kunnen borgen van veilige recreatie op de stort, het op korte termijn kunnen openen van (delen van) het park en het in de toekomst kunnen toepassen van duurzaam stortbeheer.
Acceptabele oplossing voor alle partijen
Het resultaat van deze overeenstemming is in de onderstaande afbeelding weergegeven. Hieruit blijkt dat op de meest risicovolle delen van de stort - de noordelijke taluds - een bovenafdichting wordt aangebracht.
Op het vlakkere bovengedeelte van de stort vindt afdekking plaats met drainage en afdekgrond. Dit deel wordt gemonitord naar het eventueel vrijkomen van stortgas. Mochten er zogenaamde ‘hotspots’ met vrijkomend stortgas worden aangetroffen, worden daar gerichte maatregelen genomen.
Met deze oplossing is een eind gekomen aan een traject dat ruim 5 jaar geleden is opgestart en waarbij er gezamenlijk met alle belanghebbenden een oplossing is gevonden die voor alle partijen acceptabel is.
Park Nauerna is ontworpen om een brede groep gebruikers te bedienen: wandelaars, fietsers, ruiters, natuurliefhebbers, sporters, hondenliefhebbers en kinderen. Op dit moment - eind 2024 - is 7 hectare van het park opengesteld voor recreanten, en de komende jaren komt hier nog eens 12 hectare bij, zie het gebied dat zal worden voorzien van een bovenafdichting. De verwachting is dat dit gebied binnen drie jaar volledig gereed is voor veilig gebruik, waarmee het totale recreatiegebied op 19 hectare uitkomt. Het overige deel van het park komt later beschikbaar na het aanbrengen van de drainage- en deklaag en het uitvoeren van onderzoek. Wanneer vastgesteld is dat ook hier veilige recreatie kan plaatsvinden, start de gemeente Zaanstad een ruimtelijke procedure om dit mogelijk te maken.
Meer informatie