Antieke sifons vervangen met hedendaagse beperkingen

Antieke sifons vervangen met hedendaagse beperkingen
Het lijkt een eenvoudige opgave: het vervangen van vijftien sifons en duikers onder het Wilhelminakanaal en de Zuid-Willemsvaart. Deze operatie moet, gezien de staat van de onderdoorgangen, wel op korte termijn worden doorgevoerd. Daarnaast zijn er beperkende factoren die per onderdoorgang verschillen.
De duikers en sifons in kwestie zijn begin van de 20e eeuw aangelegd, waarbij de oudste stamt uit 1907. Kortom, deze objecten zijn hoognodig aan vervanging toe, zodat de waterveiligheid en de doorstroming van het water in de belendende beken geborgd blijft. Doorstroming is essentieel voor een goede waterkwaliteit, de aan- of afvoer van water in droge en natte tijden en voor (aquatische) fauna en flora.
Complexe opgave
Witteveen+Bos voert in opdracht van Rijkswaterstaat de planstudie, contractvoorbereiding en aanbestedingsbegeleiding uit. Bij het project zijn veel stakeholders betrokken: RWS, twee waterschappen, grondeigenaren, beheerders van kabels- en leidingen en diverse gemeentes.
Dit maakt een ogenschijnlijk eenvoudige opdracht complex. Bij het opstellen van de planstudie leveren diverse partijen data aan op basis waarvan ontwerpvarianten en ontwerpen worden opgesteld. Door deze data digitaal en in real-time te visualiseren, wordt een gedegen overzicht verkregen van de complexiteit van de opgave per locatie.

Omgevingsfactoren
Deze complexiteit wordt voornamelijk gedreven door omgevingsfactoren, zoals beperkte ruimte, natuur en milieu (biodiversiteit, stikstof) en andere infrastructuur. Een additionele beperking: de nieuwe duikers en sifons kunnen ook niet te ver van de bestaande onderdoorgangen worden gelegd in verband met de aansluiting op het lokale watersysteem.
Niet voor alle locaties gelden dezelfde beperkingen. Zo ligt een aantal in de buurt van Natura 2000-gebieden waardoor stikstofemissies beperkingen opleggen. Ook op gebied van ecologie zijn er verschillen, afhankelijk van de doelsoorten die zijn gespot.

Visroutes
De functie van de onderdoorgangen heeft ook gevolgen voor de technische specificaties van de sifons. Zo zijn er sifons die fungeren als verbindingsroutes voor vissen. Dat heeft gevolgen voor de wanden en de diameter van de kokers. Is de diameter te klein, dan kan de stroomsnelheid roet in het eten gooien. Tevens dient er voldoende waterdiepte te zijn en moeten sommige wanden van de sifons enigszins worden opgeruwd om te grote stroomsnelheden te voorkomen.

Ranking
Overigens zijn niet alle onderdoorgangen even complex. Vandaar dat we de objecten tegen elkaar hebben afgewogen en een ranking hebben gemaakt. Vervolgens kan de opdrachtgever de individuele opgaven prioriteren. Het idee is om de minst complexe opgaven eerst uit te voeren zodat deze zo snel mogelijk vervangen kunnen worden. Zodoende kan de waterkwaliteit en -veiligheid binnen afzienbare tijd worden geborgd. De vervangingswerkzaamheden starten in 2027.
Meer informatie
