Smart Thermal Grid als oplossing in de energietransitie

Warmtepompen van huizen en gebouwen koppelen met warmte en koude opslag én lokale energiebronnen. Dit is de kern van het Smart Thermal Grid, een gasloos en duurzaam energienetwerk dat Witteveen+Bos samen met diverse partijen heeft ontworpen.

Lokale WKO’s (Warmte Koude Opslag) vormen de basis van dit innovatieve energienetwerk voor de levering van warmte en koeling aan gebouwen. In de winter wordt kou opgeslagen om zomers mee te koelen. Zomerwarmte dient in de winter als bron om te verwarmen.

Het energiesysteem maakt het mogelijk om energievraag en -aanbod te sturen tussen de verschillende objecten (huizen, kantoren, enz.) binnen het netwerk. ‘Het overschot van het ene object wordt gebruikt om de vraag elders in het netwerk in te vullen’, vertelt Taco Postma, specialist Energietransitie bij Witteveen+Bos. ‘Zo goed mogelijk gebruik maken van de aanwezige energie-overschotten en -tekorten in het gebied, is één van de onderscheidende kenmerken van het Smart Thermal Grid.’

CO₂-besparing

Het STG zorgt bovendien voor een aanzienlijke CO₂-besparing ten opzichte van traditionele WKO's. Het Smart Thermal Grid op het Floriadeterrein in Almere is een treffend voorbeeld. In vergelijk met een conventionele opzet zorgt deze STG voor een CO₂-emissieverbetering van een kleine 25 %.

De verlaging wordt gerealiseerd omdat het systeem minder elektriciteit gebruikt. Aangezien de elektriciteitsmix in Nederland snel verduurzaamd, zal het systeem in de toekomst nagenoeg klimaatneutraal functioneren.

Bij het oplossen van netcongestie kan het Smart Thermal Grid ook een belangrijke rol spelen. Steeds vaker zorgt terugleveren van stroom via zonnepanelen voor overbelasting van het elektriciteitsnetwerk. Piekbelasting kan worden verlaagd door de elektriciteit uit zonnepanelen via het STG om te zetten naar warmte.

Zelfgebruik van elektriciteit

‘Concreet zou je bijvoorbeeld in hotels of woningen douchewater kunnen opwarmen met energie uit de eigen zonnepanelen. Warmtepompen kunnen zo 100% duurzaam heet water maken. Met dit zelfgebruik van elektriciteit uit zonnepanelen ontzie je het elektriciteitsnet. Door slimme afspraken te maken met de energieleverancier bespaart de bewoner ook nog eens op de energiekosten.’

Ook warmtewinning uit oppervlaktewater en restwarmtestromen van industrie en datacenters zijn te koppelen met het STG. Witteveen+Bos heeft de expertise in huis om een Smart Thermal Grid op maat te ontwerpen voor een woonwijk of industriegebied, afgestemd op de (toekomstige) wensen en de aanwezige of toekomstige energiebronnen.

Vertrouwen en waarde toevoegen

‘Om zo’n project te laten slagen is naast onderling vertrouwen absoluut een overkoepelende visie nodig op de mogelijkheden die een gebied biedt’, benadrukt Taco Postma. Energie is één van de belangrijke thema’s binnen gebieden die in transitie zijn, maar ook actuele thema’s als klimaatadaptatie, openbare ruimte, hittestress moeten hun plek krijgen in zo’n project.

‘Al vanaf de start de juiste randvoorwaarden scheppen voor het Smart Thermal Grid is essentieel. Zowel bij herinrichting als gebiedsontwikkeling kunnen wij in de rol van  ketenregisseur zorgen dat een STG duurzaam van meerwaarde is voor gebruikers, projectontwikkelaars en gemeenten.’