3D-betongeprinte woningen in Eindhoven

Eind mei 2018 werden de plannen voor de eerste 3D-betongeprinte woning gepresenteerd in Eindhoven. Samen met de gemeente Eindhoven, TU Eindhoven, Van Wijnen, Vesteda en Saint Gobain-Weber Beamix wil Witteveen+Bos dit jaar nog het eerste bewoonbare huis realiseren dat uit de printer komt rollen. De woning wordt de eerste van vijf woningen van 3D-geprint beton, die de komende jaren neergezet worden in de Eindhovense nieuwbouwwijk Meerhoven.

Het project werd Milestone gedoopt, passend bij de vormgeving van de woningen. De partners ondertekenden hiervoor tijdens de Provada 2018 de samenwerkingsovereenkomst. 3D-printen in beton is een innovatie die de potentie heeft om de toekomst van de (woning)bouw ingrijpend te veranderen op het gebied van betaalbaarheid, duurzaamheid, snelheid, vorm- en keuzevrijheid. De vijf Eindhovense woningen zullen daadwerkelijk in gebruik genomen worden en dat is een wereldprimeur. Het betekent onder meer dat de woningen moeten voldoen aan de geldende bouwvoorschriften en aan de eisen die bewoners van nu stellen aan zaken als indeling, comfort, betaalbaarheid en kwaliteit. In het voorjaar van 2019 zal de eerste betaalbare 3D-geprinte huurwoning bewoonbaar zijn.

Geen papieren fase

Witteveen+Bos is nauw betrokken bij het ontwikkelen van deze innovatie en is een van de initiatiefnemers van Milestone. Theo Salet is innovatieleider bij Witteveen+Bos en als hoogleraar bij de TU Eindhoven een van de koplopers op het gebied van 3D-betonprinten: ‘Wat in alle berichtgeving over dit project nog weinig over het voetlicht komt, is dat 3D-betonprinten eigenlijk maar een onderdeel is van een veel groter geheel en dat is vergaande digitalisering van de bouw. De printer rekent af met de papieren fase tussen het ontwerp en de bouw, het maakt mogelijk dat het BIM-ontwerp geautomatiseerd wordt gerealiseerd. Dat scheelt enorm in faalkosten en materiaalgebruik. Het is toch raar dat we nog altijd die supercomplexe BIM-ontwerpen eerst moeten plat slaan in papieren bouwtekeningen voordat we kunnen gaan bouwen?’

Realtime innovatie

De huizen van het project worden na elkaar gerealiseerd, waarbij onderzoek naar de techniek in ontwikkeling blijft. Dat betekent dat elke nieuwe woning kan profiteren van voortschrijdende inzichten en kennis. Zo zal de eerste vrijstaande woning een gelijkvloerse woning worden die offsite wordt geprint. De volgende woning moet twee woonlagen krijgen. Voor de samenwerkende partners is Milestone echter nadrukkelijk geen experiment. Zij zien de ontwikkeling als een omvangrijke innovatie die disruptief kan zijn voor de (woning)bouwsector. Beton is immers het meest gebruikte bouwmateriaal ter wereld.

Aandacht

De lancering van de plannen leverde nationaal en internationaal veel persaandacht op. Zo maakte de NOS er een verduidelijkende animatie van, werd de claim dat het om een wereldprimeur gaat door NRC gefactcheckt een en werden de artist impressions getoond door zenders als CNN en BBC en websites als die van The Guardian of de New York Post. Ook het reactieformulier op de speciale projectwebsite www.3dprintedhouse.nl krijgt weinig rust, van heinde en ver komen verzoeken voor samenwerking, projectbezoek, aanschaf van de woningen/het ontwerp et cetera binnen. Naast de bijzondere bouwtechniek spreken ook de hunebed-achtige vormen, ontworpen door architect Houben/Van Mierlo, duidelijk tot de verbeelding.