Waterproductiestation Beilen: harmonie met het landschap

Het Drentse waterbedrijf WMD bouwt een nieuw productiestation voor drinkwater op de bestaande pomplocatie ten oosten van het dorp Beilen. WMD en Witteveen+Bos hebben gezamenlijk de waterzuiveringsinstallatie ontworpen. Witteveen+Bos is verantwoordelijk voor het architectonisch ontwerp en de landschappelijke inpassing van de nieuwbouw en de nieuwe spoelvijvers. Bij het uitwerken is nadrukkelijk rekening gehouden met het karakter van dit cultuurhistorische landschap op de rand van de Beiler Es.

Architectuur

De essentie van water als bron van leven is vertaald in het architectonisch ontwerp. Door te kiezen voor groene gevels in de plint beschikt het gebouw letterlijk over ‘levende’ gevels die bijdragen aan luchtzuivering, lagere omgevingstemperaturen, warmteregulatie en biodiversiteit.

In het zuiveringsproces van grondwater is het beluchten van het opgepompte grondwater een belangrijke stap. IJzer en mangaan slaan na oxidatie door zuurstof neer als vaste stof (ijzer- en mangaanoxiden) op het filtermateriaal en worden zo als voornaamste bestandsdeel onttrokken. De architectuur van het waterproductiestation visualiseert precies dit oxidatieproces. In letterlijke zin met een goudbruine cortenstalen sculptuur met ‘oxidatiehuid’ op een sokkel van mangaankleurige stenen. Circulaire straatstenen gemaakt van ijzerslib afkomstig van waterzuiveringsinstallaties zijn gekozen als materiaal voor de sokkel.

De cortenstalen sculptuur en de groene gevels verwijzen tegelijkertijd naar de twee (historische) landschappen van de plek: de akkers van de hoge gelegen Beiler Es (met veranderlijke bruin/rood tinten) en het lager gelegen groene beekdal. Het 3D-patroon van de cortenstalen gevelpanelen verbeeldt bovendien het reliëf van een wateroppervlak.

Landschapsplan

Het concept voor het landschapsplan gaat uit van het behouden en versterken van de aanwezige kwaliteiten en het cultuurhistorische landschap, met als doel:

1. Behouden en versterken van de bosschil als ‘groen decor’ voor de nieuwbouw;
2. Versterken van zichtrelatie tussen gebouw en landschap;
3. Accentueren van de ruimtelijke overgang tussen beekdal en esgronden;
4. Inpassen van de ontsluitingsweg en de spoelvijvers als onderdeel van het groene parklandschap op de es.

Het landschapsplan geeft zo een onderbouwing en uitwerking van de terreininrichting in relatie tot de nieuwbouw en past de verschillende faciliteiten landschappelijk in. Met nadrukkelijke aandacht voor de bijzondere morfologische ligging van het gebied op de rand van de Beiler Es.

Een integrale ontwerpopgave

Doordat de ontwerpopgave vanuit de disciplines architectuur en landschapsarchitectuur integraal is benaderd (in nauwe samenspraak met technici en de opdrachtgever), kon een krachtig architectuur- en landschapsconcept worden opgesteld en uitgewerkt. Zodoende is een functionele en prettige werkomgeving vormgegeven en kunnen het gebouw en terrein ook door passanten van buitenaf worden ervaren en meerwaarde bieden.