Handelingsperspectief voor het borgen van drinkwaterkwaliteit

Het drinkwater in Nederland staat wereldwijd bekend als water van een goede kwaliteit. Toch is er reden tot zorg. Incidenten met lozingen van de stoffen zoals pyrazool en dimethoaat hebben laten zien dat onze drinkwaterproductie kwetsbaar is. Zeer zorgwekkende stoffen, medicijnresten of micro-organismen bedreigen de kwaliteit van ons grondwater of oppervlaktewater dat wordt gezuiverd tot drinkwater.

Zo werd in juli 2015 uit voorzorg de inname van water uit de Maas voor drinkwaterbereiding enkele maanden stopgezet. Oorzaak was een te hoge concentratie van een toen nog onbekende stof, die hoger was dan volgens regelgeving voor de bereiding van drinkwater was toegestaan. Later bleek het om pyrazool te gaan. Dit is een stof die wordt gebruikt voor de productie van medicijnen, bestrijdingsmiddelen en kleurstoffen, echter waarvan het effect op de leefomgeving nog onvoldoende bekend is.

Crisisbeheersing

De (tijdelijke) innamestop voor drinkwaterproductie was een passende maatregel, echter de calamiteit heeft lokaal, regionaal en landelijk veel aandacht gekregen. Het bezweren van de crisissituatie legde diverse dilemma’s bloot, doordat onduidelijk was hoe bij dit soort ‘opkomende stoffen’ moet worden gehandeld. Witteveen+Bos heeft samen met het lectoraat Crisisbeheersing van het Instituut Fysieke Veiligheid deze dilemma’s geëvalueerd door ze in kaart te brengen, te analyseren en op basis daarvan lessen voor een toekomstige (dreigende) crisissituatie in de waterketen te genereren.

Met de output van dit onderzoek is het mogelijk voor de industrie, alsook waterbeheerders en vergunningverleners om een lozing te voorkomen, die de inname van oppervlaktewater voor de bereiding van drinkwater in de weg staat.

Wake-up call

In deze crisissituatie bleek de balans tussen crisismanagement en inhoudelijke deskundigheid belangrijk. De casus leerde dat drinkwaterbedrijven bij een langdurige innamestop in de problemen kunnen komen en dan nauwelijks meer over een handelingsperspectief beschikken.

Wij adviseerden onze opdrachtgever om deze wake-up call te gebruiken voor toekomstige situaties. Deze keer was niet de kwantiteit maar de kwaliteit van het oppervlaktewater een probleem. We zullen rekening moeten houden met vergelijkbare situaties in de toekomst. Een dreigende verstoring van onze drinkwatervoorziening, een sector van vitaal belang, is dermate groot dat het nodig is om handelingskaders ontwikkelen. Specifiek een langdurige stop van de inname van oppervlaktewater vereist dat drinkwaterbedrijven moeten beschikken over een handelingsperspectief.

Om tot dergelijke resultaten te komen hebben Witteveen+Bos en het Instituut Fysieke Veiligheid, alle betrokken partijen geïnterviewd, een literatuurstudies gedaan van rapportages en verslagen en in de keten gekeken naar de afspraken en samenwerking tijdens een crisissituatie.

Deel deze pagina