Bouwen bij het spoor: is het veilig?

Nederland wil in de komende jaren omvangrijke woningbouw realiseren. Vanwege de beperkt beschikbare ruimte komen ook nieuwbouwlocaties dichtbij bestaande risicobronnen in zicht. Eén van die risicobronnen is het Basisnet, het spoor waarover een grote hoeveelheid gevaarlijke stoffen wordt getransporteerd. Dat leidt tot de vraag of men in de nabijheid van deze locaties wel veilig kan wonen.

Het Ministerie van IenW heeft in 2015 voor deze treinroutes risicoplafonds (een maximaal aantal transportbewegingen) vastgesteld. In de praktijk worden deze risicoplafonds op diverse locaties echter overschreden. Dit komt onder andere door een onderbenutte Betuweroute en langdurige werkzaamheden aan het spoor in het buitenland. Om te weten of en waar risico’s in 2027 groter worden, vroeg het ministerie: ‘hoe groot zijn de huidige en toekomstige populaties in de buurt van het Basisnet?’

Samen met het adviesbureau AVIV hebben we voor deze vraag een webGIS-omgeving ontwikkeld.  131 gemeenten konden hierin aangeven in hoeverre de beschikbare populatiedata actueel was. Daarnaast werd gevraagd of er omgevingsplannen in ontwikkeling zijn waardoor de bevolkingsdichtheid kan toenemen. De gemeenten konden ook grootschalige evenemententerreinen naast het spoor intekenen.

De uitdaging in dit project: binnen een beperkt tijdbestek een functionele omgeving en een uniform, praktisch invoerproces voor alle gemeenten te ontwikkelen. Dat is ons goed gelukt, waardoor bijna alle gemeenten gedegen informatie hebben aangeleverd. Met deze informatie zijn aansluitend risicoberekeningen uitgevoerd, zodat vastgesteld kan worden welke knelpunten verder opkomen. Vervolgens kunnen vervolgstappen worden vastgesteld in het kader van Rijksprogramma Robuust Basisnet.