Bodemonderzoek op voormalige Arseenfabriek in Bocholt

Als gevolg van de exploitatie van een voormalige arseenfabriek op een site in Bocholt is de bodem er ernstig verontreinigd. In het verleden nam de OVAM alvast voorzorgsmaatregelen om de verdere verspreiding van de verontreiniging met zware metalen tegen te gaan en eventuele risico’s voor de omwonenden te beperken.

In 2018 stelde de OVAM Witteveen+Bos aan, na een openbare aanbesteding, als onafhankelijk bodemsaneringsdeskundige type II. Dit specifiek om ter plaatse en volgens een strikte planning een oriënterend en beschrijvend bodemonderzoek uit te voeren.

Witteveen+Bos voerde in eerste instantie onderzoek uit naar de risicolocaties van de voormalige arseenfabriek en asfaltcentrale in een oriënterend bodemonderzoek.

In het kader van de voorzorgsmaatregelen uit 2001 werd de site volledig afgedekt met folie. Als bemonsteringsstrategie voor het oriënterend bodemonderzoek werd dan ook gekozen om de site te benaderen als een stortplaats, zodoende de folie niet te moeten doorboren. De peilbuizen werden in dit geval rondom de site geplaatst.

Tijdens het beschrijvend bodemonderzoek voerden we diverse metingen uit. Door de resultaten ervan te combineren met meetresultaten uit eerdere onderzoeken, werden de verschillende verontreinigingspluimen in beeld gebracht:

• Een verontreinigingspluim als gevolg van atmosferische depositie
• Een verontreinigingspluim in het grondwater
• Verontreiniging van het vaste deel van de aarde
• Verontreiniging van de omliggende waterlopen door lozingen tijdens de exploitatie
• Verontreinigingen door het aanbrengen van arseenslakken

Eens inzicht in de verontreiniging, brachten we de risico’s van de verontreiniging op mens, dier en omgeving in kaart en bepaalden we de saneringsnoodzaak.

Ter hoogte van de fabriekssite is er sprake van een complexe geologie door breuklijnen in de ondergrond. Uit een geohydrologische studie, die simultaan uitgevoerd werd met het beschrijvend bodemonderzoek, bleek dat deze breuklijnen een verminderde doorlatendheid van het grondwater hadden.

Hierdoor kent het grondwater een neerwaartse gradiënt, waardoor de verontreiniging in het grondwater een zeer sterke verticale verspreiding vertoonde. Dit in combinatie met een zandbodem - met verschillende grindlagen - en de duurtijd sinds de start van de exploitatie hebben ervoor gezorgd dat de pluim zowel horizontaal, alsook verticaal erg uitgestrekt is. Hierdoor waren we genoodzaakt de verontreiniging stroomafwaarts af te perken tot een diepte van 40-50 m-mv.

Daarnaast had de wind ook stof-, roet- en gronddeeltjes afgezet. Dit had als gevolg dat de toplaag in Zuidoostelijke richting verontreinigd bleek te zijn door arseen en andere zware metalen. Hierdoor ontstond er een pluim met een totale lengte van +/- 3km.   

Witteveen+Bos verwerkte de resultaten van het grondwateronderzoek, alsook dat van het onderzoek van het vaste deel van de aarde in een 3D-model.

Dergelijke 3D-visualisaties zorgen er immers voor dat we de complexiteit van de verontreiniging ruimtelijk weergeven konden worden. Het voordeel is dat het mogelijk wordt om de complexe verontreinigingssituatie beter te begrijpen en op basis hiervan de juiste beslissingen te nemen voor verder onderzoek. Zeker in combinatie met een uitgebreid grondwatermodel, dat hier werd opgemaakt, is dit echt een meerwaarde voor goed onderzoek.

Gezien de complexiteit van dit project, streefden we, samen met de OVAM naar transparante communicatie richting de omwonenden.

Dit was immers noodzakelijk om duidelijkheid te scheppen en eventuele ongerustheid weg te nemen. Bovendien adviseerden we in het beschrijvend bodemonderzoek gebruiksadviezen om de veiligheid te waarborgen en zo de omgeving correct te informeren over potentiële risico’s. 

Heb je het vermoeden dat er op jouw bedrijventerrein sprake is van bodemverontreiniging? Of heeft de overheid je reeds aangemaand om dergelijke problemen te tackelen? Witteveen+Bos is een erkend bodemdeskundige Type II. Mits een beschrijvend bodemonderzoek bieden we je snel, efficiënt en discreet inzicht in de problematiek.