Aanpak voor preventie en signalering van opkomende verontreinigingen

Nederland heeft grote uitdagingen op het vlak van klimaatverandering, gezonde leefomgeving, water, energie, grondstoffen en voedselveiligheid en -zekerheid. Het slim en goed gebruiken van bodem en ondergrond zijn cruciaal bij oplossingen voor deze vraagstukken. Een goede aanpak voor opkomende verontreinigingen is daarbij essentieel. In opdracht van het Kennisprogramma Bodem en Ondergrond heeft Witteveen+Bos in samenwerking met Arcadis, Bioclear Earth en TTE Consultants een aanpak voor preventie en signalering van opkomende verontreinigingen uitgewerkt en in de praktijk toegepast. Doormiddel van zes pilotprojecten met overheden en eindgebruikers is er in co-creatie een aanpak ontwikkeld.

Onduidelijke impact opkomende verontreinigen

Opkomende verontreinigingen zijn ‘nieuwe’ stoffen die opduiken in bodem- en watersystemen. Het gaat om een grote diversiteit van stoffen, bijvoorbeeld: bestrijdingsmiddelen van de landbouw, chemicaliën uit industriële productieprocessen, medicijnresten in afvalwater en resten van huishoudelijke producten. Vaak zijn deze stoffen nog niet genormeerd. De diversiteit en onbekendheid van deze stoffen maakt het lastig om de risico’s voor mens en milieu in te schatten en er ontbreken technische oplossingen om bronnen aan te pakken.

In deze animatie Microlearning module - Opkomende Stoffen  is uitgelegd wat opkomende verontreinigingen zijn.

Nauwe samenwerkingsverbanden verrijken resultaten onderzoek

De centrale doelstelling van dit project was een doelmatige (keten)aanpak ontwikkelen voor bodemverontreinigingen. De ketenaanpak biedt handvatten voor overheden en bedrijfsleven om de verspreiding van nieuwe verontreinigingen in bodem- en watersystemen aan te pakken. In diverse pilots is de aanpak in co-creatie ontwikkeld. Het resultaat is een set hulpmiddelen die gemeenten, waterschappen, omgevingsdiensten en provincies helpt bij de aanpak van deze uitdaging.

De handvatten bestaan uit:

  • Een handreiking ‘hoe om gaan met opkomende stoffen’ specifiek voor regionale en decentrale overheden;
  • Een aanzet tot een signalering- en preventiesysteem op strategisch en landelijk niveau;
  • Adviezen en verbeterpunten om preventie in te zetten bij het voorkomen van verontreinigingen;
  • Aanbevelingen voor de kennisinfrastructuur in het bodemwerkveld;
  • Een informatieve animatie, de zogenaamde microlearning, om de kennis en informatie uit dit project te behouden en over te dragen.

 

Deze handvatten kunnen overheden helpen om binnen de bestaande wettelijke kaders, een eigen aanpak voor opkomende verontreinigingen te ontwikkelen. Een goed uitgewerkte aanpak draagt bij aan een vlotte doorloop van projecten en voorkomt vertragingen.

 

Meer informatie?