Witteveen+Bos stapt in bij succesvol zeegrasproject

Al jaren wordt hard gewerkt om het zeegras in de Waddenzee verder te herstellen. Daarmee zijn al spectaculaire resultaten geboekt: nabij eiland de Griend is het aantal plantjes gegroeid van 200.000 naar meer dan een miljoen. Samen met de Rijksuniversiteit Groningen, The Fieldwork Company en Altenburg & Wymenga gaat Witteveen+Bos zich nu ook inzetten voor de opschaling van het zeegrasherstel. Een 5-jarig onderzoeks- en uitvoeringsproject in opdracht van Rijkswaterstaat richt zich op continueren van het huidige succes in de Waddenzee én terugbrengen van zeegras in de Grevelingen en het Veerse Meer.

In het verleden waren de zeegrasvelden in de Waddenzee en de Zuidwestelijke Delta duizenden hectaren groot. Ze vervulden een fundamentele rol voor de natuur en stimuleerden ook de economie. Door de aanleg van waterwerken, opkomst van wierziekten en verslechterende waterkwaliteit is zeegras in de meeste Nederlandse wateren verdwenen. 

Vergroten van plantenpopulatie

Al decennialang zijn er diverse initiatieven om zeegrasvelden te herstellen. In diverse projecten en samenstellingen is hier aan gewerkt door onder meer Rijkswaterstaat, de Waddenvereniging, Radboud Universiteit Nijmegen en vrijwilligers. Het recente en succesvolle project is een initiatief van Natuurmonumenten, de Rijksuniversiteit Groningen en the Fieldwork Company. De afgelopen jaren leidden de inspanningen van deze drie partijen tot een substantiële toename van zeegras nabij het eiland Griend in de Waddenzee. Onder meer dankzij een nieuwe methode, waarbij zeegraszaden met een kitspuit in de bodem worden geïnjecteerd, die vervolgens succesvol uitgroeien tot planten.

In Zeeland, specifiek in het Grevelingenmeer, is een meerjarige pilot uitgevoerd. Uit onderzoek is gebleken dat zeegras in staat is om te overleven in het Grevelingenmeer. Om definitieve terugkeer en expansie te bereiken is echter verder begrip van het systeem en het ecologisch functioneren nodig. Terugbrengen van zeegrasvelden in het Veerse Meer staat nog aan het begin van het traject.

5-jarig onderzoeks- en uitvoeringstraject

Als vervolg op de recente successen in de Waddenzee wordt nu een 5-jarig traject gestart. Het doel is om zelfredzame zeegrasvelden te realiseren in de Waddenzee en de Zuidwestelijke Delta door: 1. verdere kennis te ontwikkelen, 2. zeegras actief te herstellen aan de hand van het inplanten en zaaien. Witteveen+Bos leidt dit traject en werkt daarbij nauw samen met het consortium van gespecialiseerde partijen, waarbij iedere partij eigen kennis en expertise inbrengt. 

Rijksuniversiteit Groningen zal aan de lat staan voor het wetenschappelijk onderzoek, The Fieldwork Company verzorgt de praktische toepassing, Altenburg & Wymenga zal de kennisdocumenten opstellen en Witteveen+Bos zal specifieke expertise inbrengen op het gebied van project- en omgevingsmanagement en systeemanalyse. De financiering voor dit onderzoek wordt beschikbaar gesteld vanuit de Kaderrichtlijn Water.

De activiteiten rondom de aanplant zullen worden gecombineerd met verder onderzoek en dataverzameling om de belangrijke parameters voor zeegrasherstel inzichtelijk te maken. Witteveen+Bos wil bijdragen door de jarenlange ervaring met systeemanalyse in te brengen. Zo ook de ervaring met het toepassen van rekenmodellen voor vraagstukken rondom waterkwaliteit en (herstel van) biodiversiteit. Dit draagt bij aan het ontwikkelen van meer kennis van sleutelfactoren voor zeegrasherstel en begrip van het totale ecologische systeem rondom zeegras. Zodat bijvoorbeeld de locatieselectie en de methoden om zeegras aan te planten verder kan worden verfijnd.

Het belang van zeegras

Zeegrasvelden staan, net als koraalriffen, mangrovebossen en mosselbanken, aan de basis van een gezond ecosysteem. Deze waterplant vormt grote velden waar het water langzamer gaat stromen. Dit geeft slib de kans om naar de bodem te zinken, waardoor helder water ontstaat. Als zo’n sleutelsoort wegvalt, heeft dat sterk effect op het hele systeem. Zeegras verbetert namelijk niet alleen zijn eigen leefomstandigheden, maar de plant is ook van belang voor vele diersoorten door als kraamkamer, foerageergebied en schuilplaats te dienen. Bovendien leggen zeegrasvelden CO2 vast. Dit doen zeegrasvelden ongeveer dertig maal efficiënter dan regenwouden.