Volledig duurzame ontmanteling Nederlands paviljoen op Expo 2020 Dubai

Het Nederlands paviljoen op de Expo 2020 Dubai sloot vorige maand de deuren en wordt als een van de weinige paviljoens volledig duurzaam ontmanteld. Alle materialen die voor de bouw van het paviljoen zijn gebruikt, zijn gehuurd, herbruikbaar of recyclebaar (voor gebruik in toekomstige bouwprojecten in de Verenigde Arabisch Emiraten, VAE) of biologisch afbreekbaar. Witteveen+Bos was verantwoordelijk voor het constructieve ontwerp, het binnenklimaatsysteem, de bouwfysica en de duurzame aspecten van het paviljoen. Daarbij maakte Witteveen+Bos deel uit van een consortium van vier bedrijven die het Nederlandse paviljoen ontwierpen en bouwden, waaronder Expomobilia (bouw), V8 Architects (architectuur) en Kossmandejong (bezoekerservaring).

Circulair ontwerp

Het Nederlands paviljoen is gebouwd met het oog op duurzaamheid, omdat het een tijdelijke constructie betrof, die slechts zes maanden zou worden gebruikt. Bij de bouw van het Nederlands Paviljoen is bewust geselecteerd op bepaalde grondstoffen en recyclebare materialen. Maarten Veerman, projectmanager bij Witteveen+Bos voor het Nederlands Paviljoen, legt uit: 'Het paviljoen is ontworpen met circulariteit in gedachten. Dit komt tot uiting in de materiaalkeuze van alle onderdelen, inclusief de constructieve elementen. Ons team werkte met een constructie van stalen damwanden en stalen buizen, omdat die materialen ruim voorhanden zijn en bekend staan om hun herbruikbaarheid. Damwanden worden vaak gebruikt in tijdelijke constructies en veel bedrijven verhuren ze, wat bijdraagt aan het volledig duurzame karakter van het project.’

Hergebruik en recycling

De damwanden en stalen buizen die voor de bouw van het paviljoen zijn gebruikt, worden geretourneerd naar Meever en Meever, een Nederlands bedrijf dat gespecialiseerd is in civiele constructies in de VAE. De damwanden en stalen buizen, die tot 18 meter lang kunnen worden, zullen worden gebruikt voor nieuwe bouwprojecten in de VAE. Aangezien het Nederlandse paviljoen is gebouwd zonder gebruik te maken van beton - zelfs niet voor de funderingen - zal het perceel worden achtergelaten zoals het oorspronkelijk in 2018 werd aangetroffen, als een natuurlijk en leeg stuk woestijngrond. In 2018 werd woestijnzand uit het perceel afgegraven en gebruikt voor het vullen van de dubbele damwanden, terwijl het ook als tijdelijk isolatiemateriaal diende. Met het zand wordt het perceel weer opgevuld na voltooiing van de ontmanteling. Voor de gevel van het paviljoen werd opblaasbaar ETFE-materiaal gebruikt, dat naar Taiyo in de VAE zal worden teruggestuurd voor gedeeltelijk hergebruik en recycling. De staalkabels die zijn toegepast voor de constructie van de gevel zullen ook worden hergebruikt.

De vloer van het Nederlandse paviljoen is gemaakt van lokaal zand en grind uit de woestijn. De geprefabriceerde trottoirmatten zijn gehuurd om de vloer te stabiliseren; door deze elementen eenvoudig op te tillen kan de vloer worden gedemonteerd. De matten gaan allemaal terug naar hun leverancier en worden gebruikt voor nieuwe tijdelijke voetpaden in Dubai.

Paddestoelenkwekerij

De witte silo's in de lounge van het Nederlandse paviljoen bevatten de champignonkwekerij en zijn speciaal ontworpen met gebruikmaking van lokale standaardbuizen. De buizen zijn intact gebleven en kunnen gemakkelijk worden gedemonteerd; ze zullen worden teruggegeven aan de lokale bouwsector om in de toekomst te worden gebruikt. De champignonkwekerij zal worden overgenomen door een lokale ondernemer in Dubai, die de productie van champignons en myceliumproducten zal voortzetten. Op deze manier wordt waardevolle kennis gedeeld.

De groene kegel

De 9.300 deels eetbare planten en kruiden die de centrale groene kegel in het paviljoen bedekten, zullen worden teruggebracht naar de lokale leverancier en tot compost worden verwerkt. De compost dient als voedsel voor andere planten. Ook de myceliumpanelen die zijn gebruikt voor de wanden in de verticale boerderij en op de vloer van de business lounge, zullen tot compost worden verwerkt. De irrigatiesystemen die voor de bouw van de verticale boerderij in het Nederlandse paviljoen zijn gebruikt, worden ontmanteld en hergebruikt voor een plaatselijke kas. Door de constructie van de kegelvormige verticale boerderij kunnen de lange slangen effectief worden hergebruikt. De waterdichte folies en loodvervangers worden teruggebracht naar Leadax voor volledige recycling.

Watermaker

De SunGlacier-watermachine, die werd gebruikt voor het klimaatsysteem in het paviljoen, is nu beproefde technologie om water uit de lucht te oogsten. De watermaker, die zo is ontworpen dat hij in een zeecontainer past, zal naar Nederland worden verscheept. Daar zal de technologie verder worden geoptimaliseerd voor een nieuw project waar water uit de lucht moet worden gemaakt. De biobased gordijnen en luifel van Buro Belen zijn gemaakt van maïszetmeel dat is omgezet in biopolymeer textielvezels en gekleurd met de oxiden van de staalstructuur. Er worden onderzocht of het mogelijk is de gordijnen tentoon te stellen in Dubai of op de Floriade in Almere, tijdens de wereldtuinbouwtentoonstelling. Ten slotte zijn er de zonnepanelen die op het dak van het paviljoen werden geïnstalleerd om het paviljoen van duurzame energie te voorzien. De eerste partij PV-panelen werd ter plaatse gehuurd en wordt nu elders in de VAE geïnstalleerd. De tweede partij betreft speciaal ontworpen organische, transparante PV-folies, gemaakt door Marjan van Aubel Studio. Met diverse partijen worden gesprekken gevoerd om de mogelijkheden voor een nieuwe toepassing van de organische zonnepanelen te onderzoeken.

Het Nederlands Paviljoen is ontworpen als een biotoop en is gebouwd als een circulair klimaatsysteem waarin innovatieve Nederlandse oplossingen op het gebied van water, energie en voedsel samenkomen. Het tijdelijke klimaatsysteem werkte door water uit de lucht en energie van de zon te halen, waardoor ongeveer 9.300 eetbare planten - zoals tomaat, basilicum, munt en asperges - konden groeien. Expo 2020 Dubai liep van 1 oktober 2021 tot 31 maart 2022 en was een mooie gelegenheid om de wereld te laten zien hoe duurzaamheid gemakkelijk kan worden verweven met het dagelijks leven.