Renovatie slibinstallatie Hengelo

In 2025 energieneutraal

De ‘eierdopjes’ van Hengelo vallen iedere treinreiziger gelijk op. Het is het kenmerkende aangezicht van de rioolwater zuiveringsinstallatie (rwzi) in Hengelo. Sinds de jaren ’70 wordt hier het zuiveringsslib, dat als restproduct overblijft bij de afvalwaterbehandeling vergist. De ambitie van het waterschap Vechtstromen is om in 2025 volledig energieneutraal te zijn. Daarom heeft het waterschap Vechtstromen in 2013 besloten de slibinstallatie in Hengelo grondig te renoveren en om te bouwen tot centrale slibbehandeling voor al het zuiveringsslib van het hele waterschap.

Om deze ambitie te verwezenlijken is het noodzakelijk om de technische toestand van de slibinstallatie in Hengelo en de totale slibverwerking van het waterschap te verbeteren en te optimaliseren. Tijdens het vergistingsproces wordt een deel van de slibbestanddelen afgebroken, waardoor biogas ontstaat dat als energiebron kan worden gebruikt voor warmte- en elektriciteitsproductie in een warmtekrachtkoppeling installatie (WKK).

Voorbehandeling

In de nieuwe opzet wordt het slib ‘voorgekookt’ bij 160 ºC in een thermische drukhydrolyse (TDH). Deze voorbehandeling maakt het slib beter afbreekbaar en verhoogt daarmee de biogasproductie in het gistingsproces. Een WKK benut het biogas als brandstof en produceert elektriciteit en warmte. De opgewerkte warmte wordt gebruikt om stoom te produceren voor de TDH, die op zijn beurt de gistingstanks op temperatuur houdt en het bedrijfsgebouw verwarmt. De WKK levert jaarlijks 16 miljoen kWh aan elektriciteit. Dat is meer dan genoeg voor de elektriciteitsbehoefte van de waterzuivering en 3500 huishoudens. Zo fungeert de rwzi Hengelo als ‘energiefabriek’ voor de omgeving. Na vergisting wordt het slib in centrifuges ontwaterd, om het volume te reduceren. Het compacte restproduct wordt tenslotte afgevoerd voor eindverwerking.

Gefaseerd bouwproces

Maar ook tijdens renovaties en verbouwingen moet ‘de tent gewoon doordraaien’. De complexiteit zit hem naast de techniek ook in het laten doordraaien van installaties met eenzelfde kwaliteit en leveringsbetrouwbaarheid. Daarom is het bouwproces in fases ingericht zodat de waterzuivering en slibverwerking op de rwzi Hengelo tijdens het hele project konden blijven doorgaan. De  oorspronkelijke gistingstanks en slibinstallaties zijn stapsgewijs omgebouwd en grootschalig gerenoveerd. Zo zijn de gistingstanks aangepast aan de nieuwe procesvoering, met een hogere slibconcentratie en biogasproductie. Daarnaast zijn de slibontwatering, -opslag en -verlading geheel vervangen. De TDH-installatie is tenslotte ingepast tussen bestaande en nieuwe procesonderdelen.

De ervaringen en leerpunten uit de eerste projectfasen zijn telkens verwerkt in volgende fases van het project. De TDH-installatie is in de eerste fase gerealiseerd als ‘full-scale demo’. Hierdoor was er gelegenheid om de werking van het proces en het effect op de gisting te beproeven en ervaring op te doen met deze nieuwe technologie. Verbeterpunten om de robuustheid van de installatie te vergroten zijn meegenomen in de vervolgfases van het project. Dit heeft geleid tot een robuuste en kostenefficiënte opzet van de centrale slibverwerking in Hengelo.

Aanbiedingsstrategie

Naast een slimme bouwfasering heeft ook een goede aanbestedingsstrategie gezorgd voor een succesvol project. De contractdeskundigen van het waterschap en Witteveen+Bos hebben per fase de meest optimale aanbestedingsvorm gekozen. De gistingstanks en WKK’s zijn gerenoveerd in een bouwteam, de TDH installatie is aanbesteed met een UAV-gc contract en de eindontwateringscentrifuges zijn aanbesteed in een unieke minicompetitie. In deze minicompetitie is met full-scale machines onder geconditioneerde omstandigheden bekeken welke machine een zo hoog mogelijk drogestofgehaltes haalde. Op deze manier kon de beste oplossing worden gekozen. De renovatie van de overige slibverwerkingsonderdelen is als UAV-contract op de markt gezet.