Nadine van den Berg wint scriptieprijs duurzame ontwerpprincipes

Nadine van den Berg (TU Delft) is de winnaar van de Witteveen+Bos scriptieprijs duurzame ontwerpprincipes 2021. Dat is tijdens de digitale uitreiking op 16 december 2021 bekendgemaakt door juryvoorzitter Sebastiaan Schep. Met haar scriptie heeft ze volgens de jury op een heel aansprekende en goed onderbouwde integrale wijze een maatschappij-, natuur- en klimaatrobuust toekomstscenario geschetst voor de Amerikaanse stad Houston. De scriptieprijs is dit jaar, ter gelegenheid van ons 75-jarig bestaan, voor het eerst uitgereikt.

In elke editie van de scriptieprijs staat één van de zeven duurzame ontwerpprincipes van Witteveen+Bos centraal; dit jaar was het thema Building with nature. Met de prijs wil Witteveen+Bos de nieuwe generatie adviseurs en ingenieurs stimuleren om duurzaam te gaan ontwerpen. Voor de volgende editie staat het duurzame ontwerpprincipe Trias centraal.

Winnaar

In haar scriptie ‘Urban Waterbodies: Stimulating an ecosystem resilient city by integrating climate sensitivity in human-oriented urban design in Houston’ heeft Nadine van den Berg zowel gebruik gemaakt van Building with nature als de andere duurzame ontwerpprincipes. Daarbij heeft ze volgens de jury met zeer treffende illustraties de maatschappelijke meerwaarde van op natuur gebaseerde oplossingen onderstreept. Verder  heeft ze ook veel aandacht besteed aan het unieke huidige systeem van Houston in relatie tot de omgeving, en op grond daarvan scenario's afgeleid. Haar scriptie is veelzijdig en inspireert om met natuur- en klimaatrobuuste oplossingen aan de slag te gaan.

Tweede plaats

De tweede plaats was voor Anouk Fransen (Universiteit Utrecht) met haar scriptie ‘Biodiversity, a ‘regrettable’ solution for climate change? A discourse analysis on the governing of biodiversity by transnational climate initiatives’. Volgens de jury legt Anouk met haar scriptie de vinger op een gevoelige plek als we het hebben over Nature-Based Solutions die steeds breder worden toegepast als wondermiddel tegen klimaatverandering en biodiversiteitsverlies. Ze betoogt vanuit een filosofisch perspectief dat door de natuur of biodiversiteit te reduceren tot ‘oplossing’ of ‘dienst’ voor vraagstukken als klimaatverandering, bepaalde essentiële biodiversiteitsaspecten over het hoofd worden gezien of gebagatelliseerd. Dit met zeer grote maatschappelijke risico’s tot gevolg. Ze levert met deze pijnlijke spiegel dan ook een essentiële bijdrage aan de verdere ontwikkeling van het ontwerpprincipe ‘Building with nature’ in relatie tot de SDG’s en biodiversiteit in het bijzonder.

Derde plaats

Op de derde plaatst eindigden Vic Lagrouw en Peter van Munnen (HAS) met hun scriptie ‘Klimaatrobuuste landschappen, ontwerpend onderzoek naar een gezondere balans tussen bodem, water, natuur & landbouw in het land van de Aa of Weerijs’. Vic en Peter gaan in hun scriptie in op de vraag hoe klimaatrobuuste landschappen ruimtelijk kunnen worden ingepast, zodat bodem, water, landbouw en natuur een functionerend geheel vormen dat toekomstbestendig is. Dit werken ze uit aan de hand van het stroomgebied van de Aa of Weerijs. Volgens de jury schetst de scriptie een aantrekkelijk en realistisch beeld van een stroomgebied van de toekomst, waarin de unieke eigenschappen en de werking van het stroomgebied als basis worden genomen en de functies op een logische plek in het landschap liggen. Het is een complete en rijk geïllustreerde analyse die als voorbeeld kan dienen voor andere gebieden met vergelijkbare opgaven. Dit helpt Witteveen+Bos verder bij de gedachtenvorming over een integrale systeemanalyse van stroomgebieden.

Jury

De jury bestond dit jaar uit dr.ir. Ralph Lindeboom (TU Delft), dr. Charon Zondervan (WUR), dr.ir. Arjen van Nieuwenhuijzen (Witteveen+Bos), drs.ing. Sebastiaan Schep (Witteveen+Bos), ir. Tom Wilms (Witteveen+Bos) en MVO-coördinator Rosanne Hamers (Witteveen+Bos).

Eervolle vermeldingen

Pauline Janssen (TU Delft) heeft in haar scriptie ‘Towards a nature-based solution for the Brouwersdam beach in the Netherlands’ een op Building with nature gebaseerde ontwerpaanpak toegepast, waarin ze iteratief drie ’natuur gebaseerde oplossingen’ heeft ontworpen voor de aanhoudende erosie en kustlijnverschuiving bij het strand van de Brouwersdam. Hiervoor heeft ze een grondige analyse van het fysieke, ecologische en sociale systeem uitgevoerd, waarbij gebruik gemaakt is van data-analyse en 3D-modellering. Het onderzoek concludeert dat het behoud van het strand van de Brouwersdam op een natuurlijke manier haalbaar is. De resultaten van dit onderzoek dragen bij aan meer toepassing van Nature-Based Solutions.

René de Koning (TU Delft) presenteert in zijn scriptie ‘Effectiveness of Mangroves in Flood Risk Reduction’ een methode voor een optimale configuratie van mangroves als Nature-Based Solution in verschillende situaties uitgaande van een gewenst veiligheidsniveau en zo laag mogelijke kosten. Dit is relevant vanwege de erosie van kustgebieden en toenemende overstromingsrisico's. De meerwaarde van zijn scriptie zit in de integrale beschouwing. Uit zijn methode volgen oplossingen bestaande uit een dijk en/of een mangrove die beoordeeld worden rekening houdend met: verwachte jaarlijkse schade en onderhoud, de verhouding tussen mangrove- en dijkkosten, het vermogen van mangroven om golven te dempen en dijkkenmerken. Hiermee zorgt hij ervoor dat een Nature-Based Solution als een mangrove nadrukkelijker kan worden meegenomen in besluitvormingsprocessen.

Het principe ‘Building with nature’ houdt in dat gebruik gemaakt wordt van natuurlijke processen om het ontwerp te versterken en duurzame toekomstbestendigheid te bereiken. Werken met de natuur en niet tegen de natuur. Hierdoor kunnen onbedoelde negatieve neveneffecten worden voorkomen en extra baten, zoals natuurbaten, ontstaan.