Gepubliceerd op 20 juli 2022

Het moonshot van Bob Brederveld: Data-gedreven werken aan klimaatrobuustheid

In 1962 maakte president John F. Kennedy met een inspirerende, gedurfde speech - ook bekend als de ‘Moonshot speech’ - de Verenigde Staten rijp voor een kostbaar maar zeer succesvol ruimtevaartprogramma, een programma waarin duizenden Amerikanen hun kennis, inzichten en energie samenbalden om de eerste mens voet op de maan te laten zetten. Ook in het waterbeheer kunnen we vandaag de dag wel wat ‘moonshot thinking’ gebruiken. Als afsluiting én voortzetting van de webinarreeks ‘Klimaatrobuuste Watersystemen’, vragen we een aantal mensen uit de wereld van de wetenschap en het waterbeheer naar hun persoonlijke moonshot en de inzet die ze daarvoor plegen. Deze keer: Bob Brederveld.

Vraag drie aquatisch ecologen wat nodig is om een watersysteem klimaatrobuust te maken. Volgens Bob Brederveld van Witteveen+Bos volgen dan drie verschillende antwoorden. De ecoloog is zelf een fervent voorstander van data-gedreven werken. ‘Niet de meningen, maar de feiten zijn van belang voor goede beslissingen.’

Wie ben je en wat drijft je als waterprofessional?

Ik werk als aquatisch ecoloog en systeemmodelleur bij Witteveen+Bos. Ik heb onder andere bijgedragen aan het ontwikkelen van modellen om de systeemwerking van ondiepe meren en sloten in beeld te brengen: PCLake en PCDitch. Op dit moment werk ik aan een model om de effecten van klimaatverandering op de ecologische waterkwaliteit in beeld te brengen. Denk aan hogere temperaturen en verzilting, blauwalgenbloei, kroosdekken en botulisme. Ik werk graag data-gedreven. Dat betekent: op basis van goede monitoring, goede data en goede modellen een fundament creëren voor het nemen van besluiten op basis van feiten. De feiten moeten namelijk spreken.

Wat is jouw moonshot?

Ik hoop dat we natuurlijke processen meer gaan toelaten in natuur- en waterbeheer bij de opgaven waar we voor staan. Op dit ogenblik zijn we bij natuur- en waterbeheer vaak krampachtig bezig om bepaalde natuur- en watertypen te behouden. Denk aan trilvenen. Doe je daar niets aan, dan verlandt dit veen en wordt het bos. Dit natuurlijke proces moeten we nu steeds stoppen om het trilveen te behouden. Het is een soort symptoombestrijding, zoals je ook hoge bloeddruk bestrijdt met pillen, maar vergeet om je leefstijl aan te passen. We roeien dus eigenlijk altijd tegen de stroom in. Ik hoop ook dat we meer data- en systeemgericht gedreven gaan werken bij waterkwaliteitsbeheer. Dat is natuurlijk gemakkelijker gezegd dan gedaan, want het ecologisch functioneren van watersystemen is vaak enorm complex.

Wat kunnen we in tien jaar bereiken en wat is daar voor nodig?

Ik denk dat we door datagedreven te werken in een jaar of tien veel betere beleidskeuzes kunnen maken. Soms kunnen we waterafhankelijke functies combineren, maar soms moeten we ook gewoon beslissingen durven nemen. Bijvoorbeeld voor landbouw of juist voor (water)natuur. Juist omdat die keuzes steeds grotere maatschappelijke consequenties hebben, is het essentieel om de feiten te laten spreken.

Welke bijdrage kun je daar zelf aan leveren?

Door te doen wat ik al heel lang doe: goede, gevalideerde modellen ontwerpen, die op basis van de juiste input betrouwbare voorspellingen opleveren over bijvoorbeeld de effectiviteit van maatregelen of over de ecologische potenties van een watersysteem.

Welke bijdrage kun je als persoon leveren?

Ik heb geen elektrische auto, maar een klein oud barrel. Ik probeer zo weinig mogelijk met dat oude barrel te rijden. Want niet rijden is nog altijd het minst belastend voor het klimaat. Ik ben ook gestart om mijn eigen kruiden te kweken; ik houd erg van koken, maar bleef steeds zitten met verlepte bosjes kruiden uit de supermarkt. Nu koop ik ze niet meer, maar pluk het vers in mijn eigen kruidentuintje.

Wat wil je waterbeheerders en politici meegeven?

Vaak schuiven we de echt belangrijke klimaatrobuuste beslissingen voor ons uit. In bijna alle gevallen wordt het namelijk eerst slechter, voordat het beter wordt. Het vergt tijd, moeite en moed om deze lastige besluiten te nemen. Toch moeten we deze keuzes gaan maken. In mijn werk probeer ik te zorgen voor een helder zicht op de veelbelovende stip aan de horizon. Bij voorkeur op basis van betrouwbare data. Dit geeft besluitvormers handvatten én perspectief hoe ze de lastige keuzes kunnen maken.

Deel deze blog